Po raz 17. odbyły się w Warszawie Dni Transportu Publicznego. Wzorem lat ubiegłych DTP były podzielone na dwa dni. W pierwszym, tzw. dniu miejskim zwiedzający mogli odwiedzić aż trzy miejsca: zajezdnię tramwajową R-1 Wola - Zakład Naprawy Tramwajów T-3, Zakład Energetyki Trakcyjnej i Torów T-1 oraz zajezdnię autobusów MZA R-3 Ostrobramska. W drugim, tzw. dni kolejowym, można było zwiedzić bazę Kolei Mazowieckich i Metra Warszawskiego (w obydwu przypadkach liczba miejsc była ograniczona, odbywały się zapisy), oraz w bazie Warszawskiej Kolei Dojazdowej w Grodzisku Mazowieckim. My skupimy się na relacji z pierwszego dnia imprezy.
Pomiędzy miejscami, gdzie odbywała się tzw. miejska część kursowały trzy specjalnie linie: dwie tramwajowe: D i O, oraz autobusowa 400, obsługiwane przez współczesne jak i historyczne pojazdy.
Organizatorami Dni Transportu Publicznego byli: Zarząd Transportu Miejskiego, Miejskie Zakłady Autobusowe, Tramwaje Warszawskie, Szybka Kolej Miejska, Metro Warszawskie oraz Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej.
Zajezdnia Wola R-1 - Zakład Naprawy Tramwajów T-3
Na terenie Zakładu Naprawy Tramwajów dla zwiedzających zaprezentowano głównie tabor zabytkowy. Część wagonów była jednak zamknięta i można było je obserwować jedynie z zewnątrz. Dla dzieci przygotowano kącik do malowania specjalnie przygotowanych ze sklejki tramwajów. Tramwajarze przygotowali też tzw. stoisko merytoryczne, gdzie każdy zwiedzający mógł zadać pytania dotyczące tramwajów. Przygotowano także stoisko z tzw. przysmakami tramajowymi, gdzie specjałem był chleb ze smalcem. W przejściu między wyjściem a wystawą można było podziwiać wystawę modeli tramwajowych. W hali wozków zaprezentowano co znajduje się pod tramwajowym pudłem, można było zobaczyć pojazd od spodu w kanale - obowiązkowo w kasku ochronnym. Od spodu można było obejrzeć wagon #1391.
Na zewnątrz odwiedzający mogli podziwiać dwa wagony zabytkowego omnibusu konnego oraz starą wiatę typu STOLICA. Dwie ostatnie wiaty tego typu stały na Marymonckiej przy cm. Włoskim (przystanek tramwajowy w kierunku Centrum do 2011 roku) oraz na ul. Przasnyskiej (przystanek autobusowy Rydygiera 01, do kwietnia 2014 roku). Oprócz tego zwiedząjacy mogli przejechać się drezyną przygotowaną przez Piaseczyńsko-Grójecką Kolej Wąskotorową, a obok stał beczkowóz warszawskich wodociągów z którego można było się napić "warzawskiej kranówki".
O 11:00 w hali ZNT zaprezentowano odremontowany wagon typu K z przywróconym numerem taborowym #446. Wagon nieco przebudowano i nie przypomina już posiadanych w zabytkowej flocie wagonów tego typu: #403-1 i #445. Zbudowano przestrzeń dla pasażerów w formie półotwartej. Tramwaj w tej części nie posiada okien, a siedzenia w formie ław zamocowano wzdłuż ścian. Z przodu wagonu znajdują się dwa przedziały już w przestrzeni zamkniętej. Pierwszy dla motorniczego oraz drzwi dla pasażerów, drugi w formie przedsionka pomiędzy przestrzenią pasażerską a stanowiskiem motorniczego, w ktorym zamontowano szafki i rozsuwane drzwi.
Także dla zwiedzających czekał wagon wieżowy typu W o numerze taborowym #2204. Jest to specyficzny wagon, który nigdy nie kursował w ruchu liniowym. Został zbudowany w 1928 roku w ówczesnych warszatach tramwajów miejskich, na terenie którym obecnie znajduje się hala Zakładu Naprawy Tramwajów. Wagonowi udało się przetrwać II Wojnę Światową i dzielnie służył do lat 80. kiedy to ówczesne MZK Warszawa pojazd odstawiło. Przez wiele lat tramwaj stał pod "chmurką" na terenie zajezdni Wola. Następnie przetransportowano go do zajezdni Żoliborz i schowano w hali. W 2017 roku los się do niego uśmiechnął i trafił na odbudowę do ZNT T-3, w miejscu gdzie powstał prawie 90 lat wcześniej. Szerszej publiczności zaprezentowano go podczas Nocy Muzeów w dniu 19 maja 2018 roku.
Kolejnym zaprezentowanym wagonem był remontowany pojazd typu N o numerze 716. Niestety pojazd przez wiele lat nie miał szczęścia do remontu. Rozpoczęto go... w 1999 roku tuż po sprowadzeniu ze Szczecina, gdzie w ówczesnym MZK służył w latach 1968-1995 jako pojazd liniowy o numerze 117. Jeszcze wcześniej, w latach 1953-1968 kursował on po warszawskich torach z numerem 716. Jednak jest duża szansa, że tramwaj w końcu zostanie wyremontowany do końca i wzbogaci on już imponującą kolekcję zabytkowych wagonów Tramwajów Warszawskich. Tamwaj N #716 można było zobaczyć m.in. podczas DTP w 2006 roku, czy dni otwartych z okazji 100-lecia tramwajów elektrycznych w 2008 roku - trwała wtedy jego odbudowa.
Warto odnotować, że podczas DTP na Woli po terenie hali ZNT, ciekawym akcentem były osoby przebrane w stroje z epoki przedwojennej i wiwatujące na cześć tramwajów elektrycznych. Dodatkowo oprawę muzyczną zapewniła Orkiestra Dęta Tramwajów Warszawskich.
Wystawione pojazdy:
Lp. | Wagon | prod. | Uwagi |
1. | WIwW/GFW K #403-1 | 1940 | wagon zamknięty |
2. | Konstal ND2 #1620 | 1951 | wagon zamknięty |
3. | Konstal 105Ni #1391 | 1993 | wagon zamknięty |
4. | Linke-Hofmann T25 #541 | 1925 | |
5. | Konstal N #734 | 1951 | |
6. | WIwW/GFW K #446 | 1940 | |
7. | WIwW/GFW K #2406 | 1940 | wagon zamknięty |
8. | Falkenried A #43 | 1906 | wagon zamknięty |
9. | Lilpop III C #257 | 1925 | wagon zamknięty |
10. | Warsztaty Tramwajowe W #2204 | 1928 | |
11. | Konstal N3 #716 | 1953 | wagon w odbudowie |
12. | Konstal 105Na #1022 | 1975 | tramwaj laboratorium |
13. | Konstal 105Na #1006 | 1990 | tramwaj promocyjny |
Zdjęcia:
Zakład Energetyki Trakcyjnej i Torów T-1
Po wielu latach tramwajarze ponownie udostępnili dla zwiedzających swój zakład techniczny na ul. Obozowej. Tutaj zgrupowano wagony i pojazdy techniczne, które służą w utrzymaniu sprawności torowisk i sieci trakcyjnej. Dla zwiedzających czekały pojazdy, które widywane są podczas remontów czy usuwaniu awarii i wypadków, a także takie, które albo wyjeżdżają głównie w nocy, albo w ogóle nie opuszczają terenu Obozowej.
Można było zobaczyć m. in. pojazd samochodowy Unimog z podpiętym tramwajem do holowania, w tym przypadku za "statystę" robił tramwaj PESA 128N Jazz Duo o numerze #3617. Dalej mogliśmy podziwiać dźwig do wstawiania wykolejonych wagonów marki SCANIA, tramwaj 13N #388 slużący do pomiaru sieci trakcyjnej, wóz wieżowy marki MAN, pojazd do przewozu i rozwijania przewodu jezdnego (element sieci trakcyjnej), radiowóz Nadzoru Ruchu a nawet pojazd do zamiatania ulic. Tuż obok wystawonych pojazdów technicznych znajdowały się stoiska m.in. Biura Teleinformatyki, gdzie prezentowano działanie tablicy SIP, które są zamontowane na przystankach i zobaczyć "od środka" jak wygląda elektronika tego urządzenia, następnie stoiska z narzędziami do robót torowych, z osprzętem sieci trakcyjnej, w tym specjalnie rozwieszona między latarniami sieć tramwajowa, gdzie każdy mógł dowiedzieć się i zobaczyć bliżej skąd tramwaj bierze prąd.
W hali zakładu można było zobaczyć zwrotnicę tramwajową z odkrytym mechanizmem do ręcznej jak i automatycznej zmiany pozycji ułożenia przebiegu. Można było własnoręcznie wypróbować jak się zmienia taką zwrotnicę za pomocą specjalistycznego kija. Wystawiono także urzązenie do gięcia szyn czy także rozjazd tramwajowy. Na zewnątrz za halą zaprezentowano natomiast rozjazd nakładkowy. Dzięki niemu można tak zmodyfikowac torowisko by tramwaje dwukierunkowe mogły zmieniać tor. Sam montaż i rozmontowanie trwa 1-2 dni i pozwala w minimalne ingerowanie w torowisko. Wystarczy jedynie twarde podłoże (tu stosowany jest beton).
Po drugiej stronie ZETiT można było zobaczyc podbijarkę torową Plasser P-1, która służy do podbijania i wyrównania nowopołożonego toru. Pracownicy Zakładu prezentowali maszynę "w akcji'. Wielu odwiedzających mogło przekonać się także jak głośno pracuje maszyna. Dalej zaprezentowano specjalne wózki i platformy do przewozu szyn na budowę lub modernizację tras tramwajowych, platformę do przewozu tłucznia, który jest wysypywany między szyny na torowisku oraz wagon techniczny 4NA-DT #9005, który służy do transportu wagonów i platform z szynami oraz tłuczniem. Jednym z ciekawszych pojazdów była lokomotywka tramwajowa o numerze 1. Jest to pojazd, który porusza się wyłącznie po terenie Zakładu. Służy do przetaczania wagonów kolejowych, które przyjechały specjalną łącznicą. Dlatego też posiada elementy typowo kolejowe, m.in. łączenie wagonów czy zderzaki. Dzięki swojej budowie porusza się po szynach tramwajowych, jak i kolejowych. Ostatnim wagonem, który prezentowano był tramwaj-szlifierka S1, służący do szlifowania szyn i usuwaniu ich nierówności.
Zdjęcia:
Zajezdnia Ostrobramska R-3
Kolejnym elementem Dni Transportu była prezentacja taboru autobusowego. W tym roku dni otwarte zorganizowano na terenie zajezdni Ostrobramska Miejskich Zakładów Autobusowych. Największy stołeczny przewoźnik zaprezentował swoją flotę autobusów, które kursują na liniach, oraz tych zabytkowych reprezentowanych przez autobusy marki Ikarus. Nie zabrakło też najnowszych pojazdów elektrycznych czyli Ursus CS12LFE oraz Solaris Urbino 12 electric IV generacji. Swoją flotę zabytkowych autobusów zaprezentował Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej. Z autobusów można było zobaczyć także trzy dość nietypowe. Pierwszy to MAN Lion's Coach nowej generacji, Mercedes Travego Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, w którym można było oddać krew oraz Jelcz M181MB #7690 (rok produkcji 1996) należący do projektu Escape Service. Pojazd w tym roku został odkupiony od MPK Rzeszów, gdzie służył od 1996 roku pod numerem #640. Numer #7690 jest nawiązaniem do poprzedniego Jelcza M181MB #7690, który także pochodził z 1996 roku i należał do Miejskich Zakładów Autobusowych. W 2011 roku pojazd wycofano z ruchu i zezłomowano.
Prócz wystawy pojazdów zabytkowych i współczesnych, także znajdowały się stoika spółek komunikacyjnych oraz innych służb. Swoje stoiska związane z transportem w Warszawie wystawiły: Zarząd Transportu Miejskiego, Szybka Kolej Miejska, Metro Warszawskie oraz oczywiście gospodarz Miejskie Zakłady Autobusowe. Inne stoika to: Lasy Państwowe - Nadleśnictwo Leśne, warsztaty ceramiczne, warszaty garncarskie, warsztaty ogrodnicze, warsztaty - budki dla ptaków, szpital dla pluszaków, ratownictwo drogowe, pokazy chemiczne, planetarium MEDCOM, Nadzór Ruchu MZA, Oddział Specjalny Żandarmerii Wojskowej, Policja, MPWiK, MPO i Straż Miejska. Także były atrakcje dla dzieci w postaci bungee, zjeżdżalni i karuzeli. Dodatkowo dla najmłodszych Straż Miejska przygotowała Mobilne Miasteczno Ruchu Drogowego, zaś Policja prezentację psów policyjnych.
Na jednym ze stoisk specjelnych można było zakupić tablice i naklejki linii autobusowych: współczesnych oraz dawnych, zlikwidowanych. Przygotowano tablice z trasami linii prezentowanymi w odmienny sposób niż dziś i tworzonych od szablonu. W drugim stoisku można było podziwiać modele autobusów.
Po terenie zajezdni kursowały aż trzy specjalne linie autobusowe. Pierwsza obsługiwana Solarisem Urbino 12 w ramach akcji "Tajemice zajezdni". Przejazd obejmował trasę ścieżki codziennej, jaką autobus pokonuje po zjeżdzie z trasy, która obejmuje: stację paliw, OC (obsługa codzienna) i myjnię. W czasie przejazdu można było obejrzeć lakiernię i Stacje Kontroli i Pojazdów. Kursy odbywały się co ok. 40 minut. Druga linia była obslugiwana Jelczem 043 Cabrio #8083, z KMKM Warszawa, gdzie pasażerowie zabierani byli na przejażdzkę wokół zajezdni. Kursy odbywały się co ok. 30 minut. Trzecia linia była obsługiwana Jelczem 043 z przyczepą P01 co było nie lada gratką ponieważ w myśl przepisów o ruchu drogowym jazda liniowa autobusów z przyczepą w ruchu ulicznym nie jest możliwa. Tutaj kursy odbywały się co ok. 15 minut.
Co godzinę między 11 a 16, można było też zwiedzać dawną dyspozytornię (z przewodnikiem) w ramach akcji "Co kryje stara dyspozytornia".
Wystawione pojazdy:
Lp. | Pojazd | prod. | Właściciel |
1. | Solaris Urbino 12 IV electric #1919 | 2018 | MZA R-1 Woronicza |
2. | Ursus C12LFE CitySmile #1999 | 2017 | MZA R-1 Woronicza |
3. | Mercedes Conecto #4412 | 2017 | MZA R-4 Stalowa |
4. | Solaris Urbino 18 #5457 | 2015 | MZA R-4 Stalowa |
5. | Ikarus 280.70E #6941 | 1997 | MZA R-1 Woronicza |
6. | Ikarus 260.73A #6905 | 1995 | MZA R-2 Kleszczowa |
7. | Solbus SM18 LNG #7310 | 2015 | MZA R-3 Ostrobramska |
8. | Solaris Urbino 12 #1430 | 2015 | MZA R-3 Ostrobramska |
9. | Volvo 7900 Hybrid #941 | 2014 | MZA R-3 Ostrobramska |
10. | Solbus SM12 #1211 | 2012 | MZA R-1 Woronicza |
11. | Mercedes Conecto G #6236 | 2017 | MZA R-2 Kleszczowa |
12. | Ikarus 260.73A #6930 | 1993 | MZA R-3 Ostrobramska |
13. | Ikarus 280.37 #6954 | 1992 | MZA R-3 Ostrobramska |
14. | Solaris Urbino 18 Hybrid #8399 | 2011 | MZA R-3 Ostrobramska |
15. | Solaris Urbino 15 #8919 | 1999 | MZA R-2 Kleszczowa |
16. | Ikarus 280.26 #2600 | 1987 | KMKM Warszawa |
17. | Ikarus 260.04 #289 | 1982 | KMKM Warszawa |
18. | Ikarus 280/A #646 | 1981 | KMKM Warszawa |
19. | Jelcz 043 #8081 | 1986 | KMKM Warszawa |
20. | SAN H100A #8082 | 1972 | KMKM Warszawa |
21. | MAN Lion's Coach | 2018 | MAN Truck & Bus |
22. | Jelcz M181MB #7690 | 1996 | Escape Service |
23. | Solaris Urbino 18 #802 | 2017 | MZA Ośródek Szkolenia Zawodowego |
Zdjęcia:
Linie specjalne
Oczywiście nie zabrakło linii specjalnych dowozowych, które łączyły trzy miejsca między sobą. Wspólnym punktem gdzie można było spotkać była Zajezdnia Wola.
Linia | Typ | Trasa | Obsługa |
D | tramwajowa | ZRP R-1 WOLA - teren zajezdni - al. Solidarności - most Śląsko-Dąbrowski - al. Solidarności - Targowa - al. Zieleniecka - rondo Waszyngtona - al. Waszyngtona - rondo Wiatraczna - WIATRACZNA - rondo Wiatraczna - Grochowska - Zamoyskiego - Targowa - al. Solidarności - most Śląsko-Dąbrowski - al. Solidarności - Wolska - Skierniewicka - teren zajezdni - ZRP R-1 WOLA kursuje co 15 minut |
1 - Konstal 4Nj+4ND #838+1811 2 - Konstal 13N #503 3 - Konstal 105Na #1000+1001 4 - Konstal 13N #795 5 - Konstal 13N #821+818 6 - Konstal 102N #5 |
O | tramwajowa |
ZRP R-1 WOLA - teren zajezdni - Wolska - Skierniewicka - teren zajezdni (myjnia, hala postojowa, tory wyjazdowe) - Młynarska - Obozowa - teren ZETiT - ZETiT OBOZOWA - teren ZETiT - Obozowa - Młynarska - Wolska - Skierniewicka - teren zajezdni - ZRP R-1 WOLA |
1 - K #445 |
400 | autobusowa | ZAJEZDNIA WOLA - al. Solidarności - Okopowa - Towarowa - rondo Daszyńskiego - Towarowa - pl. Zawiszy - Raszyńska - Lecha Kaczyńskiego - rondo Jazdy Polskiej - Lecha Kaczyńskiego - most Łazienkowski - al. Stanów Zjednoczonych - Ostrobramska - Rodziewiczówny - ZAJEZDNIA OSTROBRAMSKA (dla wysiadających) ZAJEZDNIA OSTROBRAMSKA (dla wsiadających) - Ostrobramska - al. Stanów Zjednoczonych - most Łazienkowski - Lecha Kaczyńskiego - rondo Jazdy Polskiej - Lecha Kaczyskiego - Krzyckiego - Raszyńska - pl. Zawiszy - Towarowa - rondo Daszyńskiego - Prosta - Kasprzaka - Skierniewicka - Wolska - al. Solidarności - ZAJEZDNIA WOLA kursuje co 15 minut |
1 - Jelcz M121M #4891 (KMKM Warszawa) 2 - Mercedes Conecto G #6237 (MZA R-2 Kleszczowa) 3 - Jelcz M11 #95 (KMWTW Warszawa), od 15:30 Ikarus 260.04 #289 (KMKM Warszawa) 4 - Solaris Urbino 18 #5423 (MZA R-4 Stalowa) 5 - Jelcz MEX272 #1983 (KMKM Warszawa) 6 - Solaris Urbino 18 Hybrid #8397 (MZA R-3 Ostrobramska) 7 - Ikarus 280.70E #5715 (KMKM Warszawa) 8 - Solaris Urbino 12 IV electric #1916 (MZA R-1 Warszawa) |